Τραμπ και ΝΑΤΟ: Αποδυνάμωση χωρίς αποχώρηση – Το σχέδιο που απειλεί την αρχιτεκτονική της Συμμαχίας
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ προετοιμάζει νέο δόγμα που μπορεί να ακυρώσει το ΝΑΤΟ από μέσα – Επιπτώσεις για Ελλάδα και Κύπρο
Το ενδεχόμενο επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία έχει αρχίσει να προβληματίζει ιδιαίτερα διπλωματικούς και στρατιωτικούς κύκλους στην Ευρώπη. Όχι επειδή ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ, αλλά ακριβώς επειδή δεν το έχει πει. Γιατί, όπως δείχνουν τα δεδομένα, δεν χρειάζεται καν να προβεί σε τέτοια κίνηση.
Όπως αποκαλύπτει το περιοδικό Newsweek, ο Τραμπ μπορεί να επιλέξει έναν διαφορετικό δρόμο: αυτόν της σταδιακής αποδυνάμωσης της Συμμαχίας εκ των έσω. Η έμμεση αμφισβήτηση του Άρθρου 5 περί συλλογικής άμυνας, η στοχευμένη υποβάθμιση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη, ή ακόμα και η μείωση της συμμετοχής σε κοινές ασκήσεις, μπορούν να δημιουργήσουν μια νέα πραγματικότητα στην οποία η Ουάσιγκτον θα παραμένει τυπικά εντός, αλλά ουσιαστικά απούσα.
Το NBC News ανέφερε πριν λίγες ημέρες ότι εξετάζεται από το επιτελείο Τραμπ μια μορφή «επιλεκτικής εμπλοκής» στο ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ θα συνεργάζονται μόνο με χώρες που πληρούν το ελάχιστο όριο αμυντικών δαπανών, δηλαδή το 2% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι όσες χώρες δεν το τηρούν, πιθανόν να τεθούν στο περιθώριο.
Μια συμμαχία που βασίζεται στην εμπιστοσύνη
Η Συμμαχία του ΝΑΤΟ δεν είναι απλώς ένα σύνολο στρατιωτικών υποχρεώσεων. Βασίζεται πρωτίστως στην εμπιστοσύνη. Αν χαθεί αυτή, τότε όλα τα υπόλοιπα καταρρέουν. Ο καθηγητής David Blagden του Πανεπιστημίου του Έξετερ είναι σαφής: «Η αξιοπιστία των ΗΠΑ είναι το κλειδί. Αν υπάρξει υποψία πως δεν θα τηρήσουν το Άρθρο 5, τότε η αποτροπή τελειώνει».
Παρόμοια άποψη διατυπώνει και ο Neil Melvin από το Royal United Services Institute. Σύμφωνα με τον ίδιο, η φθορά της αξιοπιστίας των ΗΠΑ ξεκινά όχι από τις πράξεις, αλλά από τις λέξεις – ή ακόμη χειρότερα, από τη σιωπή.
Οι επιπτώσεις για την Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο
Για την Ελλάδα, η εξέλιξη αυτή είναι περισσότερο από κρίσιμη. Η χώρα έχει εδραιωθεί τα τελευταία χρόνια ως αξιόπιστος σύμμαχος των ΗΠΑ, ιδιαίτερα μέσω των βάσεων στη Σούδα, την Αλεξανδρούπολη και τη Λάρισα. Ένα σενάριο σταδιακής αμερικανικής απεμπλοκής θα ανέτρεπε όλο τον σχεδιασμό περιφερειακής ασφάλειας και αποτροπής.
Στην περίπτωση αυτή, η Ελλάδα κινδυνεύει να μείνει εκτεθειμένη απέναντι στην Τουρκία, ιδίως αν η Συμμαχία δεν μπορέσει να αντιδράσει συντεταγμένα σε μια νέα κρίση στο Αιγαίο ή την Ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον, η Κύπρος, η οποία συμμετέχει ενεργά σε πολυμερείς σχηματισμούς συνεργασίας στον χώρο της ΕΕ και της Ανατολικής Μεσογείου, θα αντιμετωπίσει και αυτή έντονη γεωπολιτική πίεση.
Ευρύτερη αστάθεια στην ανατολική πτέρυγα
Εκτός της νοτιοανατολικής Ευρώπης, η αποστασιοποίηση των ΗΠΑ θα είχε σοβαρές επιπτώσεις και για τη Βαλτική, την Πολωνία, τη Ρουμανία και την Ουκρανία. Ήδη υπάρχουν ανησυχίες ότι η Ρωσία μπορεί να επιχειρήσει να αξιοποιήσει κάθε ρήγμα στη συνοχή της Δύσης, προκειμένου να ενισχύσει την επιρροή της.
Την ίδια ώρα, η Γαλλία εντείνει τις κινήσεις για ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, ενώ η Πολωνία δηλώνει πως δεν μπορεί να βασίζεται επ’ αόριστον στην Ουάσιγκτον. Η στρατηγική αυτονομία τίθεται πλέον με όρους επιβίωσης.
Η Ελλάδα σε κρίσιμο σταυροδρόμι
Η Αθήνα καλείται να προσαρμοστεί σε μια νέα αβεβαιότητα. Από τη μία, πρέπει να ενισχύσει τη διμερή σχέση με τις ΗΠΑ σε όλα τα επίπεδα, με ή χωρίς ΝΑΤΟ. Από την άλλη, θα χρειαστεί να επενδύσει σοβαρά στην ενίσχυση της εθνικής αποτροπής, αλλά και στην ενεργότερη συμμετοχή της σε ευρωπαϊκά αμυντικά σχήματα, όπως η PESCO.
Η στρατηγική της θέση καθιστά την Ελλάδα αναντικατάστατο κρίκο στη νοτιοανατολική πτέρυγα. Όμως, σε ένα ΝΑΤΟ που τρέφεται με αμφιβολία αντί για δέσμευση, καμία γεωγραφία δεν αποτελεί πια εγγύηση.
Σχόλια
ΠΡΟΣΟΧΗ! Η ευθύνη για το περιεχόμενο των σχολίων ανήκει αποκλειστικά στους συντάκτες τους και όχι στο Army24. Η δημοσίευση των σχολίων ενδέχεται να καθυστερήσει ελαφρώς